W coachingu biznesowym stało się już normą, że rozpoczynając pracę z nowym klientem coachowie opierają się na wynikach jego diagnozy wykonanej za pomocą narzędzi diagnozujących np. styl pracy, kompetencje itp. – Doskonale w formie takiego „startera” sprawdza się Extended DISC – uważa Piotr Pilipczuk, coach z firmy KefAnn.
Firmy zamawiając coaching dla swoich menedżerów i specjalistów najczęściej same wykorzystują narzędzia diagnostyczne do oceny potrzeb rozwojowych tych osób. Niektóre korzystają z Extended DISC, niektóre posługują się innymi narzędziami.
– Niezależnie od firmowego bagażu diagnostycznego, w każdym projekcie proponujemy uczestnikowi wypełnienie raportu Extended DISC – tłumaczy Piotr Pilipczuk. – Uczestnik sam wypełnia kwestionariusz, nie dyskutuje więc z jego wynikami tak, jak to nieraz ma miejsce przy ocenie okresowej czy ocenie 360 stopni, kiedy są to opinie szefa czy kolegów. Nie musi też dzielić się wynikami tej diagnozy z nikim w firmie, bo jest to bonus od coacha.
Według Anny Ratajczyk, również coacha z firmy KefAnn, proponowana na początek diagnoza pozwala czasem uniknąć niepotrzebnego błądzenia w kwestii faktycznych potrzeb danego procesu caochingowego.
– Extended DISC pomógł nam ostatnio na nowo określić cele coachingu, gdy okazało się, że zostały źle określone przez zamawiającą firmę – opowiada Anna Ratajczak.
Firma poprosiła o coaching dla swojego najlepszego informatyka, który nagle zaczął tracić efektywność. Okazało się jednak, że nie jest on „popsutym misiem”, którego trzeba naprawić, ale wszystko samo wróci do normy, gdyż wystarczy zrezygnować z jednego nowego zadania. Jego kierownik (chyba chcąc go docenić) zaproponował, aby jako autor innowacji sam prezentował swoje osiągnięcia przed zarządem. Pracownik nie oponował, ale potwierdzone przez Extended DISC jego naturalne predyspozycje świetnie pasują do opisu stanowiska programisty, ale dalekie są od publicznej ekspozycji związanej z prezentacjami. Przystosowując się do nowego zadania pracownik ten przeżywał ogromny stres – tym większy, że prezentował wobec firmowych autorytetów. W efekcie wynikające z tej sytuacji olbrzymie napięcie wręcz uniemożliwiało mu normalne funkcjonowanie w pracy.
– Dzięki diagnozie ustaliliśmy, że w sprawie trudności w obecnej pracy wystarczy wrócić do stanu poprzedniego, kiedy to kierownik opowiadał na zarządzie o dokonaniach swojego podwładnego, a podwładny mógł z pasją „robić swoje” – wspomina Anna Ratajczak. – Coaching objął więc zupełnie inne cele ustalone na nowo z owym pracownikiem i wszyscy bardzo na tym skorzystali: firma, pracownik i jego przełożony.
Oprócz diagnozy wstępnej coachowie z KefAnn wykorzystują nieraz Extended DISC do pogłębienia diagnozy w trakcie pracy z uczestnikiem. Uczestnik w miarę upływu czasu uzyskuje coraz lepszy wgląd w samego siebie i czasami zwierza się coachowi, że niby wszystko jest w porządku, ale…
– I zaczynamy szukać – wyjaśnia Anna Ratajczak. – Jeżeli odpowiedź nie leży w zasięgu wzroku, sięgamy po narzędzia diagnostyczne, m.in. Extended DISC.
Jako przykład użyteczności narzędzia przytacza przypadek uczestniczki, która w coachingu podnosiła poziom kompetencji, posiadała odpowiednie zasoby i zakres jej zadań był adekwatny, a jednak czuła, że coś jest nie tak. Raport Extended DISC ujawnił u niej poczucie niejasnych oczekiwań. Razem z coachem doszły do wniosku, że nad jakością jej funkcjonowania w pracy ciąży to, iż stara się sama odgadnąć, co jej szef miał na myśli zlecając zadania i nie tłumacząc o co mu konkretnie chodzi. (Szef akurat był takim typem, że w tematy wprowadzał na bardzo ogólnym poziomie, a nie operacyjnie: czego oczekuje, po czym konkretnie pozna, że osiągnęła cel.) Nigdy wcześniej nie przyszło jej do głowy, żeby wyciągać od przełożonego takie konkrety – jakby podświadomie zakładając, iż nierozumienie jego intencji świadczyłoby o braku inteligencji.
– Badanie Extended DISC otworzyło nam nowe drzwi w coachingu: zaczęłyśmy pracować nad umiejętnością realistycznego spojrzenia na siebie; że tak naprawdę to nie potrafi odgadnąć, co szef ma na myśli i nie ma w tym nic wstydliwego – relacjonuje Anna Ratajczyk. – I druga umiejętność do doskonalenia: rozmawiać z przełożonym tak, aby wydostać od niego te operacyjne informacje, a równocześnie nie utracić w jego i własnych oczach wizerunku osoby inteligentnej. Wiele osób boi się wyciągać od szefa dodatkowe wyjaśnienia tylko dlatego, żeby nie wyjść na głupka albo buntownika.
Skoro narzędzie Extended DISC tak dobrze sprawdza się w pracy coacha, to nie bez kozery byłoby korzystać z niego samemu. W prowadzonej przez KefAnn szkole coachingu pozwalającej uzyskać międzynarodowy certyfikat ICC, każdy z kursantów ma okazję otrzymać własny raport, pomagający w lepszym poznaniu samego siebie.
– Jest to narzędzie na tyle elastyczne, że można je było zmodyfikować i uzyskać wersję dostosowaną do potrzeb konkretnej grupy zawodowej: w tym przypadku coachów, trenerów, mentorów, jednym słowem osób pomagającym innym w rozwoju – mówi Piotr Pilipczuk.
W trakcie 12-dniowej szkoły coachingu uczestnicy wypełniają na początku kwestionariusz i uzyskują swoje raporty oraz dostęp do materiałów elearningowych. Potem rozmawiają z coachami na temat podstawowych wyników raportu, a pod koniec kursu zapraszani są przedstawiciele Extended DISC, by ew. głębiej zinterpretować wyniki raportów. Raporty te pomagają uczestnikom szkoły we własnym rozwoju. Duża ich część decyduje się potem zapisać na kurs dający uprawnienia do wykorzystywania narzędzia samodzielnie w swojej pracy coacha wobec uczestników coachingu.
– To bardzo przydatne narzędzie, bo można w bardzo bezpieczny sposób rozmawiać o potrzebach rozwojowych – mówi coach KefAnn. – Raport Extended DISC nie ocenia cech człowieka w kategoriach plusów i minusów, ale pokazuje, jak działa w sposób naturalny, intuicyjnie, np. w sytuacji stresu, a jakie zachowania wymagają od niego wysiłku, przymuszenia się.
Zdaniem Piotra Pilipczuka w pracy coachów i innych osób zajmujących się rozwojem, uprawnienia do posługiwania się tym narzędziem diagnostycznym to duża korzyść. On sam został coachem mając doświadczenia w biznesie i skończone studia teologiczne, nie mógł więc używać kwestionariuszy zastrzeżonych dla psychologów. Wiele osób wiążących swoją przyszłość z zawodem coacha, trenera czy mentora ma podobną historię zawodową. Dlatego też możliwość zapoznania się z tym narzędziem diagnostycznym od początku 2014 r. włączono do programu szkoły coachingu KefAnn.
Piotr Pilipczuk, Anna Ratajczyk
certyfikowani trenerzy coachingu ICC, ICC Poland
Wszelkie prawa zastrzeżone - Extended Tools Polska